بررسی تأثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای( zea mays) رقم ماکسیما

چکیده به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک و مرفولوژیک، عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه ای(zea mays) رقم ماکسیما، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل، تنش به صورت قطع آبیاری شامل چهار سطح شاهد یا آبیاری منظم، مرحله رویشی، مرحله خمیری دانه و مرحله قبل از سفت شدن کامل دانه و نیز تراکم بوته شامل سه سطح 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار در سه تکرار در سال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح تنش بر عملکرد دانه، عملکرد زیست توده و متوسط تعداد دانه در بلال در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر تراکم گیاهی بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و بر عملکرد زیست توده، تعداد دانه در بلال و شاخص برداشت در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به میزان 12320 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد در تراکم 75 هزار بوته و کمترین عملکرد دانه به میزان 6432 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد در تراکم 85 هزار بوته بدست آمد. بررسی آنالیزهای رشد نشان داد که آبیاری شاهد با شاخص سطح برگ 72/5 نسبت به سایر سطوح آبیاری وتراکم 85 هزار بوته در هکتار با شاخص سطح برگ 32/5 نسبت به دو تراکم دیگر برتری داشت. بیشترین دوام شاخص سطح برگ (18/169 سطح برگ بر متر مربع در روز) و بیشترین تجمع ماده خشک کل (1679 گرم بر متر مربع) به ترتیب از تیمارهای شاهد در تراکم 75 هزار بوته و شاهد در تراکم 85 هزار بوته بدست آمد. نتایج حاصل از مطالعه روند تغییرات سرعت جذب خالص در سطوح مختلف تنش آبیاری نشان داد که تراکم 75 هزار بوته در هکتار در مراحل آخر دوره رشد نسبت به دو تراکم دیگر دارای بیشترین سرعت جذب خالص فتوسنتزی، میزان سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی بود. واژگان کلیدی: شاخص رشد، شاخص برداشت، قطع آبیاری، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده